خلاصه خبر: اولین نشست از دور نهم گفت‌وگوهای توسعه با دکتر پرویز پیران، به تاریخ دوشنبه ۲۹ بهمن ماه ١٣٩٧، در پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس، برگزار گردید.

متن "روایت پرویز از مسئله توسعه در ایران" که در این جلسه مورد بررسی قرار گرفت، با دبیری علمی دکتر محسن رنانی و مدیریت دکتر وجیهه جلائیان و نگارش مشترک ایشان با دکتر نریمان محمدی و مشارکت سایر اعضای تیم بازخوانی: سید محمد‌حسن مصطفوی، مهری شاه‌زیدی، امیر‌حسین جدیدی و نیما بردیافر تهیه شده است. ویراستاری علمی این روایت نیز توسط آقای مانی کلانی انجام گردید.

در آینده نیز جلسات گفت‌و‌گو پیرامون جنبه‌های نظری و کاربردی متن روایت با حضور ناقدان برگزار خواهد شد و پس از تبیین علل و عوامل توسعه‌نیافتگی، ازخلال استخراج راهبردهای توسعه‌ای اندیشه دکتر پیران، تلاش می شود تا پروژه‌ هایی اجرایی و در همکاری مشترک با ایشان آغاز شود.

پرویز پیران جامعه‌شناس و متولد سال ۱۳۲۹ در شهر همدان، تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در همدان، صحنه و کرمانشاه ادامه داده و در سال ۱۳۴۹ دیپلم ریاضی خود را دریافت کرده است. جد وی به نام «ذوالریاستین همدانی»، در ۱۵ سال منتهی به ۱۲۷۵ شمسی حاکم همدان و غرب کشور بوده که از او «مثنوی مفیضیه» باقی است. بسیاری از کتاب‌های خطی خاندان پیران به کتابخانه آیت‌الله العظمی ملاعلی همدانی (حاج آخوند) اهدا شده ‌است.

پیران در سال ۱۳۴۹ به تحصیل در رشته جامعه‌شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ملی (شهید بهشتی بعدی) مشغول و در سال ۱۳۵۳ فارغ‌التحصیل شد و تحصیلات خود را در دانشگاه مورهد ایالات متحده ادامه ‌داد و مدتی با پروفسور پلی فورپ استاد معروف جرم‌شناسی آمریکا کار ‌کرد. او در مقطع دکترا در کانزاس تحصیل می‌کند و بعد عضو هیات علمی دوره‌های فوق لیسانس و دکترای دانشگاه مذکور می‌شود و ۴ سال در دانشگاه کانزاس تدریس می‌نماید. همزمان با تحولات انقلاب ایران به وطن بازمی‌گردد. به تدریس در دانشگاه علامه طباطبایی و دانشکده‌های هنرهای زیبای دانشگاه تهران و دانشکده علوم زمین و نیز معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی می‌پردازد.

او تألیف ۳ کتاب به زبان انگلیسی که توسط سازمان ملل متحد چاپ شده را در کارنامه کاری خود ثبت می‌کند و تاکنون از او بیش از ۵۰ مقاله به زبان فارسی و بالغ بر ۱۰ مقاله به زبان انگلیسی و ده ها مقاله با نام های مستعار به چاپ رسیده ‌است.

وی مشاور ارشد سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۹ و سالهای بعد از آن و عضو هیات علمی آکادمی سوئیس برای توسعه در سال ۲۰۰۳ و سالهای بعد از آن، عضو هیات مشاوران علمی فصلنامه «کودکان، جوانان و محیط زیست» دانشگاه کلرادو ایالات متحده آمریکا و عضو هیات مشاوران بسیاری از مجلات داخلی همچون رفاه اجتماعی معماری و فرهنگ، و جز آن بوده است.

وی مقاله «شهردار مدرسه» را در چهارمین کنگره جهانی شهرهای آموزش دهنده در شیکاگوی آمریکا مطرح می‌کند و این طرح به عنوان یکی از ۱۷ مقاله منتخب از میان ۵۶۰ طرح معرفی می‌شود. در سال ۱۹۹۷ این طرح در گزارش یونسکو به عنوان تجربه موفق آموزش شهروندی شناخته شد. طرح کاهش فقر وی برای شیر آباد زاهدان نیز به دریافت جایزه از یونسکو منجر شد.

همچنین او مقاله «مقیاس شهری و مقیاس ابنیه منفرد» را به کنگره جهانی معماری شهر در دانشکده معماری دانشگاه فلورانس ایتالیا ارائه کرد و با این طرح، علت پا نگرفتن «شهروند» به معنای واقعی را به معضل زورمند مداری نسبت می‌دهد که در مجله بین‌المللی «مورفولوژی شهری» وابسته به انجمن جهانی فرم شهری در سال ۱۹۹۹ مورد بحث قرار گرفت.

او با بررسی نظریه‌های دوره بندی تاریخ اروپای غربی، نظریه شیوه تولید آسیایی، نظریه پاتریمونیالی، سلطانیسم و استبداد شرقی و بعد از تحلیل محتوای متون تاریخی ایران که در مدت ۲۰ سال با همکاری صدها تن از دانشجویانش انجام گرفته، مقاله «راهبرد و سیاست سرزمینی جامعه ایران» را عرضه می‌دارد.

طرح شورایاری شهر و محلّات، طرح محله پاک، طرح سبزخواهان ایران و طرح شهروندمداری، از دیگر طرح‌های ارائه شده توسط او می‌باشد.

کار کردن در کارواش به دلیل بدهی مالی از خاطرات وی از دوره دکتری وی در آمریکا است. دکتر پیران در پروژه‌های سازمان ملل و بانک جهانی مانند پروژه‌های تأثیر سنجی قبل از اعطای وام بانک جهانی به طرح فاضلاب شهرهای بزرگ ایران یا تهیه نقشه فقر ایران نیز کار کرده ‌است.

در سال ۱۳۹۲ در پی بازگشت به ایران مشاهده کرد که وی را از دانشگاه علامه اخراج و اقدام به تخلیه وسایل و اسناد از اتاق وی و انتقال آنها به آبدارخانه این گروه کرده‌اند؛ که به دلیل سعه صدر و علو طبع، با رویی گشاده، کارهای علمی-پژوهشی خود را بیرون از دانشگاه پی گرفت.

پيران بر خلاف بيشتر متفکران اجتماعي ايرانی که در ساحت‌های آکادميک و دانشگاهی باقی مانده‌اند، سعی کرده تا وارد حوزه‌های عمومی جامعه شده و در سطوح مختلف آن، از سياست‌گذاری تا ترويج فعاليت‌های مشارکتی از پايين، تأثيرگذاری خاص خود را داشته باشد. اين موضوع را می‌توان در نوشتارهای غيردانشگاهی پيران و مصاحبه‌های وی مشاهده نمود. علاوه بر اين، سعی نموده است که در ايران به صورت عملی، درگير توسعه اجتماعی شود و به نظريه پردازی در اين زمينه بسنده نکند. همکاری وی با سازمان ملل متحد، پروژه‌های تهيه نقشه فقر در شهرهای ايران، طرح کاهش فقر در شيرآباد زاهدان، پروژه شوراياری محلات شهری و طرح شهروندمداری را برشمرده شد، را می‌توان از فعاليت‌های او و در اين زمينه، قلمداد نمود.